Babesiosis, ook wel tekenkoorts genoemd, is een ziekte die veroorzaakt wordt door de eencellige parasiet Babesia canis. Babesia parasieten worden overgebracht door teken. Er zijn in de wereld diverse soorten Babesia’s die door verschillende tekensoorten overgebracht worden. De in ons land algemeen voorkomende schapenteek Ixodes ricinus is niet besmet met deze parasiet. Dit geldt wel voor de zogenaamde Dermacentor teek. Deze tekensoort komt veel voor in het zuiden van Europa en veroorzaakt daar regelmatig babesiosis bij honden. Dieren die vanuit Nederland mee gaan op vakantie naar een gebied in het zuiden van Europa lopen ook de kans om besmet te worden met deze parasiet.
Verspreidingsgebied van de Dermacentor teek
De Dermacentor teek, volledige naam Dermacentor reticularis, is een tekensoort die vooral voorkomt in de tropen en de subtropen. In ons land kennen we deze teek als veroorzaker van Babesiosis bij honden die in een Zuid Europees land geweest zijn. De noordgrens van het verspreidingsgebied is echter de afgelopen jaren steeds verder naar boven opgeschoven. En ook in Nederland is de teek inmiddels te vinden. Er heeft zich de afgelopen jaren een aantal gevallen van Babesiosis voorgedaan bij honden die niet buiten Nederland geweest waren. Babesiosis is dus niet meer een ziekte die uitsluitend voorkomt bij honden van vakantiegangers naar Zuid Europa. Het gevaar voor besmetting is in de zuid Europese landen vele malen groter dan in Nederland, maar ook besmetting in ons eigen land is mogelijk.
Babesiosis
Een hond raakt geïnfecteerd met de Babesia parasiet door een beet van een besmette Dermacentor teek. De parasieten nestelen zich vervolgens in de rode bloedcellen, wat er toe leidt dat deze openbarsten (hemolyse). Honden met een Babesia infectie ontwikkelen daardoor bloedarmoede.
Verschijnselen
De eerste verschijnselen zijn te verwachten 2 tot 4 weken na het contact met de teek. De beschadiging van de rode bloedcellen veroorzaakt bloedarmoede, met als gevolg bleke slijmvliezen. De infectie veroorzaakt koorts die vaak hoog is. Het kapot gaan van de rode cellen heeft tot gevolg dat de rode bloedkleurstof (hemoglobine) vrij komt en vervolgens de urine rood gaat kleuren.
Sloomheid, bleke slijmvliezen rood gekleurde urine en koorts zijn verschijnselen die we in eerste instantie vaak zien bij een hond met een Babesia infectie. In het verdere verloop kunnen allerlei verschillende symptomen optreden, afhankelijk van de organen die beschadigd raken.
De hierboven genoemde combinatie van verschijnselen maken dat een dier verdacht is van een Babesia infectie, zeker wanneer de hond enkele weken daarvoor in een Zuid-Europees land geweest is. De combinatie van verschijnselen kan echter ook door andere ziekten veroorzaakt worden. Een voorbeeld is Immuungemedieerde Hemolytische Anemie (IMHA). Een gedegen onderzoek is dus nodig om vast te stellen of er werkelijk sprake is van babesiosis, of dat er een andere oorzaak is.
In een bloeduitstrijkje zijn soms de parasieten zichtbaar, waarmee de diagnose direct gesteld is. Defoto laat in drie erytrocyten de babesia parasieten zien.
Het lukt niet altijd om de parasiet in een bloeduitstrijkje te identificeren. Daarom zijn vaak andere onderzoeken nodig om de diagnose te te stellen. Er kan gekeken worden naar antistoffen tegen de parasiet en de meest gevoelige test is de PCR.
Behandeling
De behandeling bestaat uit de toediening van medicijnen die de Babesia parasiet doden. Het middel (Imidocarb) is in Nederland niet verkrijgbaar. Bij de EVBN hebben we het op voorraad. Vaak is de toestand van de patiënt ten gevolge van de bloedarmoede zo ernstig dat ondersteunende maatregelen nodig zijn en soms zelfs een bloedtransfusie.
Preventie
Optimale tekenbestrijding is van belang om de kans op een Babesia infectie zo klein mogelijk te maken. Dit geldt zeker wanneer u uw hond meeneemt op vakantie naar het zuiden van Europa, waar de Dermacentor teek voorkomt.Eigenlijk is het beste advies uw hond niet mee te nemen op vakantie naar het zuiden.
De Dermacentor teek wordt af en toe ook in Nederland aangetroffen. Gevallen van babesiosis bij honden die niet in het buitenland geweest waren zijn ook bekend. Ook in ons land kunnen honden dus besmet raken met deze parasiet. De grootste bedreiging blijft echter uit zuidelijker regionen komen, waar deze teek algemeen voorkomt.
Waarschuwing: Het doel van dit artikel is achtergrondinformatie te geven over een bepaalde aandoening. Het vervangt niet het advies van een dierenarts en het is zeker niet de bedoeling dat u zelf de diagnose gaat stellen. Raadpleeg altijd een dierenarts als u twijfelt aan de gezondheid van uw hond of kat.
