Hoe ver de geschiedenis van de bloedtransfusies exact terug gaat is niet geheel duidelijk.  Zeker is wel dat rond het midden van de 17e eeuw de Franse arts Jean Baptiste Denis bloed van lammeren toediende aan mensen. Bij deze vroege bloedtransfusies traden dus dieren op als donor. Het zou echter nog enkele eeuwen duren voordat dieren ook bloed gingen ontvangen. Heden ten dage is het toedienen van een bloedproduct aan een hond of een kat een regelmatig uitgevoerde behandeling geworden. De Eerste Veterinaire Bloedbank Nederland  levert jaarlijks vele eenheden bloed en plasma aan dierenartsen in Nederland en België, en het aantal groeit nog steeds sterk.

Voor het veilig toedienen van bloed aan dieren gelden dezelfde regels en voorzorgen als bij mensen. De vele overeenkomsten tussen de erythrocyten van mensen, honden en katten maken dat bij veterinaire bloedtransfusies nogal eens gebruik gemaakt wordt van  de kennis en ervaring met betrekking tot bloedtransfusies bij de mens. Er zijn echter ook verschillen tussen diverse species en dat laatste is zeker het geval waar het gaat om de bloedgroepen.

 

Bloedgroepen bij de hond

 

Al  snel na de ontdekking van het humane ABO bloedgroepsysteem door Landsteiner ontdekten Von Dungern en Hirszfeld in 1910 een viertal bloedgroepen bij honden. In 1962 publiceerden Swisher en Young(1) de resultaten van een studie naar de mechanismen van afbraak van erythrocyten, waarbij de hond als diermodel gebruikt was. Zeven bloedgroepantigenen werden door hen bij deze diersoort geïdentificeerd, die met de letters A t/m G aangeduid werden. Vervolgens werd een vijftal bloedgroepen ontdekt  door achtereenvolgens Bowdler et al (2), Suzuki et al (3), Colling and Saison (4) en Symons and Bell (5). Nog onlangs, in 2007, is een nieuw bloedgroepsysteem bij de hond ontdekt dat de naam DAL heeft gekregen, vanwege het feit dat bij Dalmatische honden dit antigeen vaak ontbreekt(6) .

 

Nadat aanvankelijk de letters A, B, C etc. gebruikt werden voor de naamgeving worden tegenwoordig de meeste bloedgroepen bij honden aangeduid met de letters DEA (Dog Erythrocyte Antigen), gevolgd door een volgnummer. Inmiddels zijn 13 bloedgroepsystemen beschreven bij de hond, waarvan een aantal genetisch en chemisch nog niet volledig  getypeerd  is (zie tabel 1). Met commercieel verkrijgbare antisera kunnen momenteel vijf bloedgroepantigenen aangetoond worden met behulp van een agglutinatie reactie. Tabel 1 geeft een overzicht met in de derde kolom de incidentie en in kolom vier de eventuele aanwezigheid van natuurlijke antistoffen.

DEAOude naamIncidentie (%)Natuurlijke antistoffen
1A62Nee
3B6 %20 %
4C98 %Nee
5D23 %10 %
7Tr45 %50 %
DALWaarschijnlijk algemeen voorkomend.Ontbreekt soms bij DalmatiersNee

Tabel 1 De belangrijkste bloedgroepen bij de hond